Sassenstraat Allicht

gooitz » Sassenstraat Allicht

Sassenstraat Allicht is het lichtproject in de Sassenstraat Zwolle. Een community-, en participatieproject in de openbare ruimte. Door honderden lampenkappen met een verhaal in het straatbeeld op te hangen is op een onderscheidende en duurzame wijze waarde toegevoegd. Hierdoor is stopkracht en meer traffic gerealiseerd waardoor het commercieel potentieel is vergroot. Daarnaast zijn er door dit project heel veel partijen aan elkaar verbonden door samenwerken. Sociale innovatie, (1)co-creatie en publiek-private samenwerking zijn key.

Sassenstraat Allicht is een voorbeeld van waardecreatie met behulp van (1)co-creatie. Wat uitgaat van de kracht van het gebied, haar bewoners, pandeigenaren en belanghebbenden. Daarom zijn daarbij in een vroeg stadium al zoveel mogelijk mensen betrokken die wat voor het project konden betekenen. Hoe meer kennis, hoe meer kennis gedeeld wordt en hoe meer nieuwe kennis ontstaat. Gooitz heeft dit project opgestart, aangejaagd en waargemaakt.

Waarom?
Binnensteden staan onder druk, er is veel leegstand, bezoek aan steden neemt af, het vertrouwen in de economie is laag, ondernemers hebben het moeilijk en de komst van online winkelen wordt als een bedreiging ervaren. Daarmee vertel ik niets nieuws, want sinds 2007 staan deze onderwerpen op menig agenda en worden er nota’s geschreven die tot een oplossing moeten leiden. In Zwolle is dit ook een onderwerp waarover verschillende partijen zich al een tijd buigen.

Doelstellingen Sassenstraat Collectief
Sassenstraat in Zwolle is één van die belangrijke en unieke aders die een binnenstad de moeite waard maken en waar een stad niet zonder kan. Van oudsher is het een bijzondere straat waar bijzondere ondernemers hun winkel hebben. Een straat met heel veel geschiedenis, prachtige historische gebouwen en mooie verhalen van bekende en minder bekende Zwollenaren.

Toch is het een straat die aandacht nodig heeft. Er moet worden nagedacht hoe je de bezoeker kan verleiden deze straat te bezoeken, want vanzelf gaat het niet.  Daarom zijn de volgende doelen geformuleerd in een plan van aanpak:

Straat beter, onderscheidend vermarkten
Meer traffic genereren
Stopkracht creëren
Verbinden en mobiliseren van partijen en duurzame relaties aangaan
Ontmoetingsplaats voor winkelen, wonen en werken
Bijdragen aan de doelstelling om de Meest Gastvrije Stad te worden

Je moet bezoekers iets geven waar ze door worden geraakt en wat ze onthouden. Dat vergt andere denkwijzen en manieren om op een onderscheidende manier aandacht te trekken. De bezoekers moeten het de moeite waard vinden om het verder te vertellen.  Niets doen is geen optie, samenwerken moet.

Bij de pakken neer gaan zitten? Dan kun je je winkel meteen wel sluiten. Als je positief bent, kansen ziet, pakt en erin gelooft dat je samen mét enthousiasme aan een doel kunt werken dan bereik je veel meer.

Daarom wordt het tijd dat je anders gaat denken, vanuit de kracht van samenwerken. Wat je alleen niet kunt bereiken, bereik je door samenwerken met alle stakeholders en die betrek je allemaal zoveel mogelijk vanaf het begin.

Dat vergt van alle partijen een andere aanpak en attitude, ook van bestuurders. En betekent dat je dingen soms los moet laten. Je gaat met elkaar in gesprek en je moet soms je eigen belang opzij kunnen zetten en daar naar willen handelen, dat is een voorwaarde. Een Complementair team is belangrijk. Door krachten te bundelen onstaan nieuwe inzichten, nieuwe kennis door kennisdelen. Gevolg hiervan is dat er begrip en vertrouwen voor elkaar ontstaat en dat is de basis om samen te werken. Dat vergt lef!

Conceptontwikkeling, wonen, winkelen en werken komen samen
Geïnspireerd door het collectief Beforelight uit Griekeneland, werd met Sassenstraat Allicht de ambitie om de Sassenstraat op een onderscheidende manier te vermarkten kracht bijgezet. De bloembak en rode loper volstaan gewoonweg niet meer als je de bezoeker wilt verleiden.  Daarom had ik de ambitie om het breder te trekken dan alleen de ondernemers en heb ik alle stakeholders van het gebied (ondernemers, bewoners, CityCentrum Zwolle, Starlight BV, Gemeente Zwolle, Beforelight (Grieks lichtcollectief) en heel veel inwoners van Zwolle) verbonden en betrokken. Alleen dan kun je mensen bewust maken van de omgeving en samenwerken.

Vanaf februari tot en met augustus 2013 kreeg het plan vorm. In die tijd voer ik gesprekken met de stakeholders en vele anderen. Vanaf dat moment zijn die partijen dan ook aangesloten en op verschillende manieren betrokken: tijd, materiaal, kennis geld, goederen, contacten, techniek etcetera.   Door dit project is een bijzondere en duurzame samenwerking met al deze partijen tot stand gekomen. Tijdens het proces is meer begrip en vertrouwen ontstaan wat als basis geld voor samenwerken.

Het uiteindelijke resultaat is waargemaakt met behulp van (1)Co-Creatie van heel veel inwoners van in en buiten Zwolle. Zij hebben er voor gezorgd dat alle kleine verhaaltjes samenkomen en de straat de moeite waard is voor bezoekers, bewoners en ondernemers van Zwolle.  Het moest een plek worden waar wonen, winkelen, werken en recreëren samenkomt.

De kick off van een sociale licht beweging

Ik beheer de Facebookpagina van De Sassenstraat en houd de fans op de hoogte van de plannen. De eerste mensen melden zich aan om te helpen. In juni 2013 staat er een artikel in De Stentor met de titel “Nieuwe concepten zijn een medicijn tegen leegstand” met aandacht voor het project. Lezers worden offline en online geïnspireerd en gemobiliseerd voor de kick off die op 26 augustus 2013 is geweest. Eén van de initiatiefnemers van het Griekse collectief Beforelight, Cristina Ampatzidou die in Rotterdam woont en werkt, is daarbij aanwezig als spreekster.

De avond wordt druk bezocht door meer dan 50 ondernemers, bewoners en pandeigenaren van de Sassenstraat, Gemeente Zwolle, CityCentrum Zwolle en ‘gewoon’ belangstellenden. Cristina verteld over de werkwijze, uitvoering die zij met het lichtproject in Athene hebben gedaan en niet onbelangrijk wat het heeft opgeleverd.

Op deze avond werd de basis gelegd voor een duurzame en enthousiaste samenwerking en verbinding van de mensen die wat voor het project willen betekenen. Actiepunten en vervolgmeeting worden afgesproken en werkgroepen geformeerd. Enige scepsis over de streefdatum 1 november was er ook, maar door het enthousiasme van Cristina en mij verliet iedereen de avond met een brede glimlach om zijn gezicht.

Stap voor stap het licht aandoen, eerst mensen verbinden en mobiliseren
De geslaagde kick off heeft bijgedragen aan het feit dat er veel mensen via sociale media en blogs betrokken zijn, ze volgen het project op de voet en melden zich aan om wat te kunnen betekenen voor het project. Aan de hand van dat aanbod en de wensen van de mensen heb ik de werkgroepen ingedeeld (communicatie, techniek, creatief, opening) en een planning gemaakt met een begroting.

Een leegstaand pand in de Sassenstraat wordt begin september beschikbaar gesteld door een pandeigenaar voor de gehele projectduur en ingericht met vrijwilligers.

De focus ligt vanaf dat moment op het inzamelen van ongeveer 350 lampenkappen, de techniek, het funden van de techniek en de media die nodig is voor beide. De eerste lampenkappen worden ingeleverd en ook wordt materiaal door Zwolse bedrijven gedoneerd voor het versieren van lampenkappen.

Elke zaterdag kun je je eigen lampenkap pimpen tot een mooi lichtgevend kunstobject. Hiermee zijn leuke prijzen te winnen, beschikbaar gesteld door ondernemers uit de Sassenstraat.
Honderden mensen hebben hier gehoor aangegeven en zijn langsgekomen in de tijdelijke werkplaats en hebben een lampenkap geglimpt. We hebben gemerkt dat er bij veel doelgroepen een grote behoefte is om elkaar te ontmoeten en met elkaar bezig te zijn.

De lampenkappen kwamen uit alle hoeken van Nederland. Kringloopwinkels, zolders, schuren en zelfs uit het oude ziekenhuis. Drie weken voor de opening waren er al meer dan 350 lampenkappen verzameld én geglimpt.

Dit glimpen werd niet alleen in het tijdelijke pand gedaan, maar ook op locatie. Verzorgingshuizen, (kleuter)scholen, vriendengroepen organiseerden spontaan glimp-sessies om daarmee bij te dragen aan Sassenstraat Allicht en natuurlijk om hun gepimpte lampenkap in het straatbeeld te zien hangen. De lampenkappen werden geïmpregneerd tegen weersinvloeden.

Technische productie
De technische productie was een uitdaging met in het voortraject de gesprekken met Gemeente Zwolle en Starlight BV uit Heino. De spankabels van de openbare verlichting en die van de feestverlichting hebben we beide gebruikt om de lampenkappen op te hangen. Willy Marsman van Starlight BV heeft een proefopstelling gerealiseerd op zijn bedrijf in Heino, hier heeft Gemeente Zwolle meegekeken hoe we tot de beste oplossing konden komen.

De veiligheid van het gebied was een van de onderwerpen waarover we met deze partijen moesten afstemmen, de discussie ging voornamelijk over de vereiste lichtopbrengst. Uiteindelijk zijn we daar uit gekomen en is het effect van de lampenkappen niet uit te drukken in lichtopbrengst maar wel in sociale veiligheid. Je kunt ‘gezellig’ of ‘sfeervol‘ niet in cijfers uitdrukken.

De voorbereiding van de spankabels werd door de technische werkgroep in overleg met Gemeente Zwolle en Starlight BV geregeld. In het tijdelijk pand werden alle voorbereidingen getroffen voor het ophang gereed maken van alle lampenkappen. Per spankabel is het aantal te gebruiken lampenkappen ingemeten. De spankabels zijn genummerd, worden op lengte gemaakt en inclusief fittingen en lampenkappen klaargelegd, zodat bij het ophangen van de spankabels geen verwarring ontstaat.

Crowdfunding
Ondernemers, waaronder ook een aantal pandeigenaren, die meedoen in het Sassenstraat Collectief storten jaarlijks aan kleine bijdrage op een rekening, hiervan worden kleine activiteiten betaald. Voor dit ambitieuze project is dat niet voldoende. Naast heel veel materiaalsponsoring, tijd en faciliteiten zijn er kosten voor techniek. Deze technische kosten worden niet gesponsord en daarvoor moesten we op zoek naar andere funding.

Ik heb voor dit project een crowdfundactie opgezet waarbij je 1 of meerdere lampenkapjes kon adopteren. Als beloning kreeg de donateur een leuk artikel of dienst terug van een ondernemer uit de Sassenstraat. Dat kost out of pocket niet veel geld en je krijgt de mensen ook nog een keer in je winkel, daar heeft een ondernemer veel meer aan. Met de crowdfundactie is de techniek uiteindelijk gedekt.

1 november ging het licht aan
De laatste voorbereidingen worden in de week vooraf de opening getroffen. Gemeente Zwolle verwijdert de openbare verlichting, Starlight BV hangt de lampenkappen op en op donderdag 30 oktober hangt het straatbeeld vol met lampenkappen.

Vanaf dat moment stappen mensen uit hun auto en van hun fiets om foto’s te maken. Het gonst op sociale media en iedereen kijkt uit naar de officiële opening die op 1 november plaats vindt.

Na twee maanden keihard werken is het dan zover, om 19.00 uur staan er meer dan 400 mensen op het Bethlehems Kerkplein te wachten tot we samen met iedereen het licht aan doen. Er is heel veel pers aanwezig die de avond verslaat, bestuurders, de burgemeester, ondernemers, glimpers enzovoorts. Bandjes die vrijwillig meedoen verhogen met hun vrolijke muziek de sfeer in de straat, de winkels zijn open, restaurants zitten vol en de mensen zijn uitbundig. Het Sassenstraat Allicht team loopt trots als een pauw door de menigte en ontvangt de complimenten van iedereen. Teamlid, bewoner en fotgraaf Jarno Kraayvanger heeft prachtige foto’s gemaakt van de opening.

Het eindresultaat
Dit project is tot stand gekomen om aandacht te vragen voor het gebied en vanuit het idee dat alle mensen die in het gebied wonen, winkelen, werken en recreëren zich bewust worden van de omgeving en samenwerken.

Hierdoor is een saamhorigheid ontstaan die verbroedert en aantoont dat samenwerken loont. Funding voor dit project is onder andere met crowdfunding tot stand gekomen, de actie ‘adopteer een lampenkap’ heeft veel particulieren en ondernemers van binnen en buiten Zwolle bereikt.

Alle partijen zijn belangrijk en voegen samen waarde toe om het gebied beter te vermarkten en interessanter te maken voor veel mensen. Sassenstraat Allicht genereert traffic omdat op een onderscheidende manier stopkracht wordt gecreëerd en het verbindt heel veel mensen.

Het team wat aan Sassenstraat Allicht werkt, is betrokken, loyaal, hebben de neuzen dezelfde kant op, divers, creatief, kritisch, energiek, eigenwijs, heeft soms helemaal geen binding met de straat, maar vindt het leuk en gezellig om mee te helpen. Cibap en het Deltion college dragen bij met hun objecten. En naast alle handjes die het project hebben mogelijk gemaakt, zijn ook speciale gedichten en liedjes geschreven geïnspireerd op het lichtproject. Voorop staat dat iedereen vooral bereid is om met elkaar toe te werken een einddoel en daar een belangeloze bijdrage aan heeft geleverd.

Samengevat
Dit project gaat verder dan alleen het commerciële resultaat. Dit project gaat over een echte beweging die op gang komt. Mensen die heel graag samen willen werken aan een positief resultaat, omdat samenwerken loont en dat commercieel potentieel is niet uit te drukken in geld, want de beleving die het toevoegt aan de Sassenstraat is veel meer waard dan alleen de extra traffic en omzet. Dit lichtproject levert meer traffic en omzet op voor de ondernemers sinds de opening op 1 november 2012. En niet voor de Sassenstraat alleen, ook voor de binnenstad van Zwolle.

Er is bewustwording ontstaan, dat je samen iets voor elkaar kunt krijgen en niets doen gewoonweg geen optie is. Bewust van de plaats waar ze wonen, winkelen, werken of verblijven en dat is heel bijzonder om mee te maken.

(1) Co-creatie zorgt ervoor dat waardecreatie nog meer tot zijn recht komt. Je creëert waarde door samen te werken aan een strategie zodat alle betrokkenen hier baat bij hebben.

Sassenstraat Allicht is een voorbeeld:

van hoe je beleving in de openbare ruimte kan brengen
van commercieel potentieel vergroten door met elkaar te ondernemen
hoe je stakeholders van de Sassenstraat en ver daar buiten betrekt en verbind
voor andere projecten als het gaat om duurzaam ondernemen
hoe je een goed verhaal kunt vertellen
hoe je met een onderscheidend idee stopkracht kan creëren
hoe je mensen een reden geeft om echt te komen kijken
hoe je een ontmoetingsplaats maakt voor wonen, winkelen en werken
van het nieuwe ondernemen, waar het belangrijk is dat er een beweging van onderaf ontstaat.
van niet lullen maar poetsen
van saamhorigheid en begrip voor elkaar krijgen, dat als basis geld voor samenwerken
van ongekend enthousiasme en sociale contacten in levende lijve met verschillende doelgroepen
hoe je ondernemers met passie samen ziet werken
die de relatie aantoont tussen openbare verlichting en de community, die de mensen aanmoedigt met elkaar in gesprek te gaan en actief samen te werken op een creatieve manier
hoe je Zwolle onder de aandacht brengt en bijdraagt aan de doelstelling om de Meest Gastvrije stad te worden

Publicaties landelijke en regionale pers nav opening Sassenstraat Allicht (online en offline):
Dagblad Trouw, Dagblad De Stentor, RTV Oost, De Swollenaer, De Peperbus, Weblogzwolle, Horecatrends.com (nieuwsbrief en site), Meest gastvrije stad (nieuwsbrief en site), Uitmagazine Zwolle, Bijzonder Zwolle, Straatbeeld.nl (magazine en site). Samenwerking met het IJsbeeldenfestival – Winter in Zwolle.

Op sociale media veel aandacht voor Sassenstraat Allicht. Er worden dagelijks veel foto’s gemaakt en geplaatst op alle sociale media platforms, Instagram, Pinterest, Flickr, Facebook, Twitter en Youtube. <<kijk voor meer foto’s op de Sassenstraat Facebookpagina>>

Op 14 februari 2014 won Gooitske Zijlstra met het project Sassenstraat Allicht de Cultuur Congres Award die Provincie Overijssel uitreikte: https://www.gooitz.nl/blog/winnaar/

(1) Co- creatie is eigenlijk mobiliseren en gaat over netwerken, over samenbrengen en samenwerken. Het draait om het bijeenbrengen en uitwisselen van de benodigde kwaliteiten en capaciteiten om beklijvende maatschappelijke vooruitgang te bewerkstelligen.

Wil jij je idee waarmaken en heb jij iemand nodig die opstart, aanjaagt en mee helpt waarmaken? Dan moeten we snel afspreken en nodig ik je uit voor een koffiedate. Je kunt mij telefonisch bereiken op 0614391116 of mailen naar gooitske@gooitz.nl.

Inspiratie blog

Tweets van @gooitz